سگ رباتیک، که بهطور گسترده تحت عنوان اسپات (تولیدشده توسط شرکت بوستون داینامیکس) شناخته میشود، ربات چهارپای خودگردان و پیشرفتهای است که با الهام از ساختار حرکتی حیوانات، بهویژه سگها، طراحی و ساخته میشود.
این ماشینهای پیچیده با بهرهگیری از ترکیبی از محرکها، حسگرهای دقیق و الگوریتمهای پردازشی قدرتمند، از قابلیتهایی چون راه رفتن، دویدن، بالا رفتن از موانع و پلهها و ناوبری در سطوح و محیطهای دشوار و غیرقابل دسترس برای انسان یا وسایل نقلیه چرخدار برخوردارند.
حوزههای عملیاتی آنها عمدتاً شامل بازرسی از تأسیسات صنعتی و پرخطر، انجام عملیات جستجو و نجات، کاربرد در پژوهشهای علمی و همچنین نقش آوردن به عنوان بستری برای توسعه و پیشرفت فناوریهای هوش مصنوعی و سیستمهای ناوبری مستقل است.
سگ رباتیک به مصاف پشهها میرود!
در پی ثبت ۹ مورد ابتلای تأییدشده به بیماری تب چیکونگونیا در طول سال جاری، مقامات هنگکنگ در حال برنامهریزی برای بهکارگیری سگهای رباتیک مجهز به دستگاههای پاشنده سموم حشرهکش هستند تا با این تهدید بهداشتی مقابله کنند. این رباتهای چهارپا توانایی حرکت به سمت مناطق دشوارگذر و صعبالعبور را دارند و میتوانند بهشکلی کارآمد با جمعیت پشهها combat کنند.
تب چیکونگونیا یک بیماری ویروسی است که عمدتاً توسط نیش پشههای آلوده از جنس آئدس منتقل میشود و در حال حاضر هیچ درمان یا واکسن اختصاصی برای آن در هنگکنگ وجود ندارد. این ویروس هماکنون در استان گوانگدونگ چین، بهصورت خاص در شهر فوشان، با سرعت در حال انتشار است و از ماه ژوئن تاکنون آمار مبتلایان از مرز ۷۰۰۰ نفر گذشته است. این شرایط، ضرورت استفاده از راهحلهای مبتنی بر فناوریهای نوین را برای مدیریت و کنترل جمعیت پشهها پررنگتر کرده است.
وزیر محیطزیست و بومشناسی هنگکنگ در این زمینه توضیح داد که استفاده از سگهای رباتیک میتواند بار کاری کارکنان عملیاتی را بهویژه تحت شرایط سخت آبوهوایی و گرمای طاقتفرسا کاهش دهد. وی همچنین اعلام کرد که در صورت مثبت بودن نتایج این آزمایش اولیه، تعداد بیشتری از این رباتها مورد استفاده قرار خواهند گرفت و دولت به کاوش و سرمایهگذاری در زمینه سایر روشهای نوآورانه برای کنترل پشه ادامه خواهد داد.
سگ رباتیک: راهبرد مبتنی بر هوش مصنوعی برای مقابله با بیماریهای واگیردار
کاربرد این فناوری بسیار فراتر از یک سمپاش متحرک ساده است. سگهای رباتیک اساساً برای حرکت و انجام عملیات در زمینهای ناهموار و پیچیده طراحی شدهاند. این رباتها با استفاده از هوش مصنوعی، دوربینهای با وضوح بالا و انواع حسگرهای پیشرفته قادرند منابع آبهای راکد را تشخیص دهند، نقشهای دقیق از کانونهای اصلی تکثیر پشهها ایجاد نمایند و دادهها را بهصورت زنده و آنی برای تحلیل تیمهای بهداشتی ارسال کنند.
علاوه بر این، قابلیتهای تحلیلی هوش مصنوعی، امکان بررسی الگوهای پیچیدهای مانند نوسانات دما، میزان بارندگی و دادههای اپیدمیولوژیک گذشته را فراهم میکند. این توانایی به رباتها کمک میکند تا مناطقی که با احتمال بیشتری شاهد افزایش جمعیت پشهها خواهند بود را پیشبینی و شناسایی کنند. در نتیجه، عملیات سمپاشی میتواند تنها بر روی این مناطق پرخطر متمرکز شود که این امر به کاهش قابلملاحظه مصرف مواد شیمیایی و در نتیجه، حفاظت بیشتر از محیطزیست منجر میشود.
با این وجود، استفاده از سگهای رباتیک برای کنترل پشهها با ملاحظات و چالشهایی نیز همراه است. هزینه اولیه بسیار بالای این فناوری، گسترش وسیع آن را در بسیاری از مناطق جهان با محدودیت مواجه میسازد. همچنین، وابستگی بیش از حد به راهحلهای فناوریمحور ممکن است منجر به غفلت از اقدامات پیشگیرانه اساسی و پایهای، مانند پاکسازی مستمر آبهای راکد توسط جامعه شود. از سوی دیگر، استفاده گسترده از حشرهکشهای شیمیایی میتواند به جمعیت حشرات مفید، از جمله زنبورهای عسل و پروانهها، آسیب برساند و مخاطرات زیستمحیطی بلندمدتی را به وجود آورد.
به نظر میرسد یک راهکار متعادل و جامع، استفاده هدفمند و محدود از این رباتها در مناطق پرخطر یا صعبالعبور، در کنار تداوم برنامههای آموزشی برای جامعه، اجرای اقدامات پیشگیرانه ساده و ایمن و تلفیق این فناوری با روشهای سنتی و اثباتشده کنترل پشه باشد.
دولت هنگکنگ هماکنون در حال بررسی و آزمایش گزینههای مکمل دیگری نیز هست که از جمله آنها میتوان به استفاده از باکتریهای خاص برای کاهش توانایی تولیدمثل و همچنین کاهش قابلیت انتقال ویروس در پشهها اشاره کرد.