رقابت نفسگیر غولهای فناوری: پیشنهاد ۲۵۰ میلیون دلاری به یک پژوهشگر هوش مصنوعی ۲۴ ساله
رقابت بیسابقه برای جذب پژوهشگران هوش مصنوعی در سیلیکون ولی به سطحی رسیده که دستمزدهای پرداختی حتی بزرگترین دستاوردهای علمی قرن بیستم را تحتالشعاع قرار داده است. در اقدامی بیسابقه، متا (فیسبوک سابق) به مت دایتکه، پژوهشگر ۲۴ ساله هوش مصنوعی، پیشنهاد دستمزد ۲۵۰ میلیون دلار برای چهار سال همکاری داده است. این پیشنهاد که بهطور متوسط سالانه ۶۲.۵ میلیون دلار و احتمالاً در سال اول تا ۱۰۰ میلیون دلار ارزش دارد، رکورد تاریخی پرداختهای علمی-فناوری را شکسته است.
دایتکه که یکی از بنیانگذاران استارتاپ Vercept بوده و پیشتر در مؤسسه آلن روی سیستم مولتیمودال Molmo کار کرده، تنها مورد اینچنینی نیست. گزارشها حاکی از آن است که مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، به مهندس دیگری پیشنهاد یک میلیارد دلاری داده که طی چند سال پرداخت خواهد شد.
علت دستمزدهای باورنکردنی پژوهشگران هوش مصنوعی
دلیل این دستمزدهای نجومی به رقابت برای دستیابی به هوش مصنوعی عمومی (AGI) یا هوش فرابشری برمیگردد. شرکتهای بزرگی مانند متا، گوگل و OpenAI معتقدند اولین شرکتی که به این فناوری دست یابد، کنترل بازارهای تریلیون دلاری را در اختیار خواهد گرفت. این چشمانداز، هرچند هنوز مورد تردید است، باعث شده دستمزدها به سطحی بیسابقه برسد.
برای درک بهتر این ارقام، کافی است به تاریخ مراجعه کنیم. رابرت اوپنهایمر، مدیر پروژه منهتن، سالانه حدود ۱۰ هزار دلار (معادل ۱۹۰ هزار دلار امروز) دریافت میکرد. حقوق دایتکه ۳۲۷ برابر این مقدار است. حتی ورزشکاران برتر نیز با این ارقام فاصله دارند. قرارداد چهارساله استیفن کری ۳۵ میلیون دلار کمتر از دایتکه است، هرچند کریستیانو رونالدو امسال ۲۷۵ میلیون دلار درآمد خواهد داشت.
رقابت برای هوش فرابشری به حدی شدید است که مارک زاکربرگ اعلام کرده متا حاضر است میلیاردها دلار برای جذب استعدادهای برتر هزینه کند. شرکتها این پژوهشگران را نه صرفاً بهعنوان کارمند، بلکه بهعنوان داراییهای استراتژیک میبینند که میتوانند آینده اقتصاد جهانی را متحول کنند.
مقایسه با دستاوردهای تاریخی دیگر نیز جالب توجه است. توماس واتسون، مدیرعامل IBM در ۱۹۴۱، سالانه ۵۱۷ هزار دلار (معادل ۱۱.۸ میلیون دلار امروز) دریافت میکرد که پنج برابر کمتر از حقوق پژوهشگران امروزی هوش مصنوعی است. در دوران طلایی آزمایشگاههای بل نیز اختلاف دستمزدها بسیار کمتر از امروز بود.
حتی در اوج مسابقه فضایی، نیل آرمسترانگ سالانه ۲۷ هزار دلار (۲۴۴ هزار دلار امروز) دریافت میکرد. مهندسان ارشد ناسا با ۲۰ سال سابقه حداکثر ۲۷۸ هزار دلار (به ارزش امروز) حقوق میگرفتند – رقمی که دایتکه ممکن است در چند روز کسب کند.
چند عامل کلیدی این وضعیت را توضیح میدهد:
۱. تمرکز بیسابقه ثروت در شرکتهای فناوری
۲. تعداد محدود متخصصان واقعاً نخبه در حوزههای خاص هوش مصنوعی
۳. پتانسیل سودآوری فوقالعاده هوش مصنوعی عمومی
۴. سرمایهگذاری سنگین شرکتها در این حوزه (متا سالانه دهها میلیارد دلار هزینه میکند)
رقابت به حدی شدید است که پژوهشگران جوان در گروههای خصوصی، استراتژیهای مذاکره و پیشنهادها را به اشتراک میگذارند. شرکتها علاوه بر حقوق کلان، امتیازات دیگری مانند دسترسی به دهها هزار GPU (پردازندههای گرافیکی مورد نیاز برای آموزش مدلهای هوش مصنوعی) نیز پیشنهاد میدهند.
این وضعیت نشاندهنده باور عمیق شرکتها به نقطه عطف تاریخی است. برخلاف پروژههای محدود گذشته مانند منهتن یا آپولو، دستیابی به هوش مصنوعی عمومی میتواند به انفجار هوشمندی بینجامد – سناریویی که در آن سیستمهای هوش مصنوعی قادر به بهبود خودشان خواهند بود و میتوانند به پیشرفتهای پی در پی منجر شوند.
پس از پذیرش پیشنهاد متا، کیانا احسانی، همبنیانگذار Vercept، با طنز نوشت: «منتظر پیوستن به مت در جزیره خصوصیاش در سال آینده هستیم.» این جمله بهخوبی گویای تحول عظیمی است که در بازار استعدادهای هوش مصنوعی در حال رخ دادن است.